Akcja Letnia 2025 | Skauci Europy

W wakacje 2025 r. odbyły się liczne akcje letnie Skautów Europy. Uczestniczyło w nich ponad 4000 wilczków, harcerzy i wędrowników. Obozy i wędrówki letnie, to nie tylko czas leśnego życia i gier, ale także podsumowanie całego roku rozwoju i służby naszych podopiecznych. W tym roku odbyło się ich ponad 250.

Poniżej znajduje się kilka aspektów codzienności i symboliki obozów harcerskich, czyli akcji letnich podopiecznych w wieku 12-16 l.

#1 Co robimy w lesie?

Podstawowym wymiarem skautingu, gwarantującym przeżywaną w nim przygodę, jest przyroda.

W leśnej scenerii rozgrywają się najlepsze zbiórki, biwaki i… obozy letnie.

Pierwszym wspólnym dla drużyny leśnym momentem rozpoczynającym dzień obozu letniego jest apel.

Składa się on z kilku punktów.

Nie jest to jednak sztywna rutyna. Nawet z ustawiania zastępu w szeregu można bowiem uczynić harc, i to jednym słowem drużynowej lub drużynowego – „partyzant”. Po tej komendzie harcerki i harcerze chowają się w lesie szykując do akcji. Gdy dźwięk rogu drużynowego zagra jeden krótki i jeden długi sygnał, oznaczające literę „A” w alfabecie Morse’a, podopieczni zbiegają się na plac apelowy, gdzie po ustawieniu wykrzykują gromko okrzyki zastępów.

Po tym radosnym rozpoczęciu, drużynowy krzyczy:

-Semper!

A drużyna odpowiada:

– Parati!

Jest to łaciński odpowiednik angielskiego zawołania skautów „Be prepared!” czy polskiego „Czuwaj!”, a oznacza „Zawsze gotowi!”.

Po tym stanięciu w gotowości do życia przypominane są jego drogowskazy, czyli Prawo Harcerskie, deklamowane wspólnie lub po jednym punkcie przez wyznaczonych druhów i druhny.

Świadomi własnej tożsamości, skauci spoglądają w kierunku masztu, przy którym następuje obrzęd wciągnięcia flag. O ich symbolice napiszemy niebawem. Wciąganiu flag towarzyszy hymn Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego „Zawisza”, czyli pieśń „Króluj nam Chryste!”.

Następnym punktem jest modlitwa „Ojcze nasz”. Odmawiana w skupieniu, w otoczeniu chóru śpiewających rano ptaków, szybko wznosi się do nieba, wypraszając skutecznie łaski dobrego dnia na obozie.

Leśne zgromadzenie kończy wprowadzenie drużynowej lub drużynowego w dzień obozu – myśl dnia, krótkie ogłoszenia. Na sam koniec, tuż przed rozejściem, klamrą kompozycyjną domykającą apel drużyny jest wezwanie Semper Parati (u harcerek Semper Paratae, nie zapominając o deklinacji).

#2 Na co spoglądamy w lesie?

W leśnym krajobrazie nie brakuje piękna przyciągającego uwagę. Nieustannie otacza nas zieleń, tak bliska sercu każdej harcerki i harcerza.

Dzisiaj opiszemy jednak coś innego, równie przyciągającego. Coś, co wypływając z natury jest jednocześnie czymś nadającym jej kierunek i cel.

Dzisiaj opowiemy o powiewających nad obozem skautowym flagach, przyciągających wzrok i przypominającym o naszych ideałach.

Pierwsza z nich, wisząca na środkowym maszcie, to flaga Federacji Skautingu Europejskiego.

Symbolizuje ona służbę Bogu i dlatego zajmuje centralne oraz najwyższe miejsce.

Górny biały pas to oznaka nieba, do którego dążymy i które mieszka w naszych sercach, zjednoczonych z Bogiem.

Pod kolorem białym, bliżej naszej obozowej rzeczywistości, znajduje się czarny kolor, symbolizujący naszą obecną ziemską drogę.

Tym który przeprowadza nas pomiędzy tymi światami, jest Jezus Chrystus, którego na naszej fladze symbolizuje krzyż FSE – ośmioramienny, na znak 8 błogosławieństw, z wpisaną lilijką, znakiem wszystkich skautów biorącym swój początek od pierwszych kompasów, na których wskazywała kierunek.

Po lewej stronie znajduje się flaga Polski. Lewej z perspektywy widza. Prawej dla flagi FSE.

Nasze barwy narodowe – biel i czerwień – nawiązują do godła narodowego. Barwami państwowymi stały się w czasie Powstania Listopadowego w efekcie obrad ówczesnego Sejmu. Towarzyszyły one naszemu narodowi zarówno podczas zrywów powstańczych XIX i XX wieku, jak i po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Obecnie często podkreśla się symboliczne znaczenie kolorów – królewska biel jako znak czystości i szczerości oraz czerwień przypominająca krew wylaną przez poległych za wolność ojczyzny oraz tą pulsującą w tych, którzy ją kochają.

Po prawej stronie placu apelowego wisi flaga Europy. Patrzenie na nią podkreśla szczególny charyzmat naszego ruchu – budowanie jedności między krajami Europy i świata na naszych chrześcijańskich korzeniach.

Niebieska flaga z 12 gwiazdami ma podwójną symbolikę. Okrąg odpowiadający jedności i braterstwie narodów Europy i liczba 12 gwiazd jako symbol wspólnoty i pełni, do której dążymy w ramach ich przyjaźni.

Kolory flagi – niebieskie tło i złote gwiazdy – dla twórców flagi były wzięte wprost z Apokalipsy św. Jana, a dokładniej ze sceny objawiającej się na niebie niewiasty z wieńcem z gwiazd 12 (Ap. 12,1).

Przed przedstawieniem swojego projektu flagi Europy w 1955 r. jej pomysłodawcy – Konrad Adenauer, Alcido de Gasperi i Robert Schuman – modlili się wspólnie w katedrze w Strasbourgu. W tej fladze pełnej głębokiej symboliki – braterstwa, wspólnoty, jedności obecne jest również wołanie o zawierzenia tych wartości Maryi. Za datę ogłoszenia przez Radę Europy w 1955 r. flagi jako symbolu wspólnoty europejskiej wybrano dzień 8 grudnia – święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.

Trzy flagi. Trzy obszary wielu lat zbierania symboliki. Jedno spojrzenie – być może na porannym apelu przy ceremonii wciągania flag, być może podczas spacerów przez teren obozu, być może w trakcie uczenia się znaczenia symboli naszych ideałów w ramach rozwoju stopni harcerskich. A wokół natura, swoją obecnością kojąca niepokoje, a zieleniom i wzrostem budująca nadzieję na lepsze jutro.

Warto, mocno stąpając po ziemi, spojrzeć czasem w górę. By nie zgubić celu do którego kroczymy.

#3 Gdzie mieszkamy w lesie?

Wspólnym doświadczeniem wielu skautów jest pytanie zadane przez osoby nie mające doświadczenia związanego z harcerstwem: „co wy właściwie robicie na tych zbiórkach czy tam obozach?”.

Odpowiedź najczęściej skupia się na różnych aktywnościach – grach, kucharzeniu, modlitwie, służbie, rajdach i eksploracjach.

Często skupiając się na tym aspekcie życia skautowego zapominamy opowiedzieć o jego innym obliczu – spokojnej leśnej codzienności.

Czasem nie trzeba dużo by przeżyć coś wyjątkowego. Czasem wystarczy do tego życie zastępu w jego gnieździe.

Podstawową konstrukcją stawianą przez harcerki i harcerzy w trakcie obozu jest platforma. Oparta o drzewa i stemple, z wyplatanymi pryczami, stanowi miejsce snu i rekreacji. Pokrywa ją najczęściej plandeka lub duży namiot.

Pod platformą, lub w niewielkiej od niej odległości, umiejscawiany jest stół oraz ławki wykonane z żerdzi. To tutaj są przygotowywane i spożywane posiłki, prowadzone rozmowy, zaliczane stopnie i sprawności harcerskie czy też tworzone najniezwyklejsze pomysły na wieczorną ekspresję.

Dodatkowymi elementami, w zależności od warunków pod i w okolicy platformy, mogą być półki, ociekaczki do naczyń, ozdobne ścianki. Tak by zrealizować ideał 3P związany z pionierką – prosta, piękna i praktyczna.

Kto nie kołysał się delikatnie wśród koron drzew podczas wieczornego zasypiania, nie spędzał w gronie przyjaciół z zastępu tygodnia we wspólnie utworzonym gnieździe, często nie wyłapuje tego oczywistego dla wszystkich obozujących skautów aspektu. Rzeczywistości mieszkania na łonie przyrody.

#4 Co oglądamy w lesie?

Długość fali światła widzialnego waha się od 380 nm do 760 nm. W tym zakresie mieszczą się wszystkie kolory odbierane przez nasze oczy.

Podczas leśnych aktywności harcerskich na obozach letnich oglądamy naturalne barwy bez ograniczeń. Błękitne niebo i czerwoną poświatę zachodzącego słońca, zieleń lasu i fioletowe jagody. Wreszcie żółto-pomarańczowe płomienie ogniska.

Jaką ulgę oczom przemęczonym wpatrywaniem w ekrany urządzeń elektronicznych otaczającej nas cywilizacji przynoszą te nanometryczne fale zawierające paletę naturalnych odcieni!

Światło ekranu wraca do poziomu światła słonecznego, scrollowanie zmienia się w rozmowy w gronie zastępu i drużyny, a seriale i filmiki – w wieczorną ekspresję.

Gdy zbliża się wieczór, zastępy udają się na specjalnie przygotowane miejsce, gdzie od białych prześcieradeł odbija się światło płomieni ogniska i oświetla scenę. Scenę, która jest otwarta i interaktywna.

Ognisko tego typu nie służy do pieczenia kiełbasek. Znaczy dużo więcej – przestrzeń wieczornego wyrażania emocji i przeżyć.

To tutaj pokazywane są niezapomniane scenki przygotowane przez zastępy. Czasem nawiązują do fabuły obozu, czasem są po prostu podsumowaniem dnia. Jest to też przestrzeń wspólnego śpiewu.

Stopniowo scenki, pląsy, gry ogniskowe i piosenki nabierają coraz spokojniejszego charakteru. Tak by przygotować drużynę do zakończenia dnia wspólną modlitwą przy dogasającym żarze.

***

Podzieliliśmy się czterema refleksjami na tematy związane z leśnym życiem – o apelu, flagach, gnieździe zastępu i wieczornej ekspresji.

W tym miejscu gratulujemy wszystkim uczestnikom obozów letnich wzięcia w nich udziału. Zarówno harcerkom i harcerzom jak i szefowym i szefom. Życzymy, by czas obozowania przyniósł Wam dobre owoce w życiu skautowym i osobistym.

Do zobaczenia za rok!