Ochrona dzieci i młodzieży

Asystenci ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży to osoby, które mają za zadanie przyjmować zgłoszenia o nadużyciach (w tym zgłoszenia o wykorzystaniu seksualnym), których ofiarami są uczestnicy Stowarzyszenia. Udzielają informacji o koniecznych działaniach w związku ze zgłoszeniem nadużycia.

Obecnie obowiązki Asystenta pełni Naczelniczka Harcerek – Joanna Laskowska. Kontakt: 608 556 354

Prosimy o kontakt osoby, które posiadają informacje o zaistniałych nadużyciach bądź same osoby pokrzywdzone.

Powyższe telefony są dedykowane wyłącznie dla tego typu zgłoszeń.

W razie nieodebrania połączenia, prosimy zaczekać na telefon zwrotny.


.

Procedura ochrony dzieci i młodzieży
w Stowarzyszeniu Harcerstwa Katolickiego „Zawisza” Federacja Skautingu Europejskiego
SKAUCI EUROPY

I. Postanowienia ogólne

1. Niniejsza Procedura ochrony dzieci i młodzieży („Procedura”) stanowi podstawowy dokument regulujący zasady ochrony małoletnich będących uczestnikami bądź sympatykami bądź osobami biorącymi udział okazjonalnie w aktywnościach prowadzonych przez Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „Zawisza” Federacja Skautingu Europejskiego (SKAUCI EUROPY) z siedzibą w Warszawie (02-366), ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 14, wpisanym do rejestru stowarzyszeń Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0000089011, NIP: 7120157469, („Stowarzyszenie”).
2. Stowarzyszenie zapewnia ochronę dzieci i młodzieży w sposób zgodny z:
a) Listem apostolskim Motu proprio Vos estis lux mundi Papieża Franciszka z dnia 7.05.2019 r.,
b) Wytycznymi Konferencji Episkopatu Polski („KEP”) dotyczącymi wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia przyjętym na mocy uchwały nr 13/366/2014 KEP z dnia 8.10.2014 r. z uwzględnieniem nowelizacji na mocy uchwały nr 5/376/2017 KEP z dnia 6.06.2017 r.,
c) normami i zasadami ochrony nieletnich wydanymi przez poszczególne diecezje, na terenie których funkcjonują jednostki terenowe Stowarzyszenia.
3. Stowarzyszenie wyznacza osobę odpowiedzialną za obszar ochrony dzieci i młodzieży (dalej jako Asystent ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży) i zapewnia adekwatne środki oraz zasoby niezbędne do wykonywania powierzonych jej zadań. Stowarzyszenie może wyznaczyć osoby odpowiedzialne za obszar ochrony dzieci i młodzieży również w jednostkach terenowych.
4. Przez sformułowanie „małoletni” należy rozumieć osobę poniżej 18 roku życia, w treści Procedury zamiennie używa się również określenia „dzieci i młodzież”.

II. Prawa dzieci i młodzieży

1. Każde dziecko i młody człowiek ma prawo do:
a) poszanowania własnej godności,
b) zaspokojenia potrzeb fizycznych i emocjonalnych,
c) prywatności,
d) swobody wypowiedzi,
e) przynależności np. do rodziny, grupy oraz do kontaktów i relacji społecznych,
f) otrzymania wsparcia w rozwoju,
g) budowania i potwierdzania własnej tożsamości,
h) poważnego traktowania zgłaszanych dorosłym problemów,
i) poczucia bezpieczeństwa i doświadczania miłości,
j) ochrony przed wszelkimi formami dyskryminacji,
k) poznania oraz ochrony swoich praw i potrzeb.
2. Powyższe prawa są niezbywalne, a ich ograniczenia mogą wynikać tylko z norm prawnych, prawomocnych orzeczeń władzy sądowniczej, które mają na celu ochronę praw innych osób, a także ich życia, zdrowia oraz moralności społecznej.

III. Sposób postępowania w pracy wychowawczej z dziećmi i młodzieżą

1. Naczelną zasadą postępowania jest nienaruszalność integralności cielesnej i duchowej małoletnich.
2. Zabrania się stosowania kar cielesnych oraz kar, które nosiłyby znamiona przemocy psychicznej, polegających na np. poniżaniu, upokarzaniu i ośmieszaniu dziecka, stawianiu wymagań i oczekiwań wobec małoletniego, którym nie jest ono w stanie sprostać.
3. Zabrania się zachowań, które kwalifikują się jako dokuczanie, nękanie, szykanowanie, znęcanie,  zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej.
4. Każdemu przysługuje niezbywalne prawo do prywatności, a wszelkie zachowania, niezależnie od przejawiającej je osoby, które naruszałyby to prawo są zabronione.
5. Zabrania się naruszania dóbr osobistych małoletnich.
6. Każda ingerencja w sferę intymną małoletnich jest zakazana, niezależnie od tego czy ma miejsce na płaszczyźnie werbalnej, czy fizycznej.
7. Należy unikać wszelkiego rodzaju angażowania się w fizyczny kontakt z małoletnim, który może być źle zrozumiany. W relacji do jakiegokolwiek dotyku wobec małoletniego obowiązuje ogólna zasada prymatu braku nad nadmiarem.
8. Nie do zaakceptowania jest werbalne naruszanie dobra małoletnich, w tym zwłaszcza opowiadanie w ich obecności żartów o podtekście seksualnym. W przypadku konieczności podjęcia z małoletnim rozmowy na tematy związane z płciowością należy wykazać się daleko idącą ostrożnością, delikatnością i roztropnością.
9. Należy w każdym działaniu zachować zasadę równego traktowania małoletnich w atmosferze poszanowania ich praw. Przeciwdziałanie naruszeniom zasady równego traktowania polega na stanowczym reagowaniu na przejawy dyskryminacji lub uprzedzeń. Należy także unikać wszelkich zachowań, które mogą zostać odebrane jako faworyzowanie jednego z małoletnich.
10. Nie wolno przekraczać przyjętych wzorców zachowań, poprzez podejmowanie działań, na które rodzice (lub opiekunowie prawni/opiekunowie faktyczni) małoletniego by nie pozwolili.
11. Obowiązuje całkowity zakaz przebywania małoletnich w mieszkaniach prywatnych, internatowych, lub pomieszczeniach pełniących funkcje mieszkalne szefa lub duszpasterza.
12. Gdy zaistnieje konieczność indywidualnego spotkania z małoletnim należy zatroszczyć się, aby spotkanie takie nie odbywało się w warunkach całkowitej izolacji. Indywidualnych spotkań z małoletnimi nie wolno w nieroztropny sposób ani przedłużać, ani mnożyć. Pora takich spotkań zawsze powinna być zgodna z dobrem dziecka i dobrymi obyczajami. Należy zatroszczyć się, aby o spotkaniach indywidualnych małoletniego z duszpasterzem byli informowani właściwi szefowie jednostki jak i rodzice/opiekunowie prawni/opiekunowie faktyczni małoletniego, chyba, że w wyjątkowej sytuacji sprzeciwia się temu dobro dziecka.
13. Wyjątkowym indywidualnym spotkaniem jest sprawowanie sakramentu pokuty. Jeśli zajdzie konieczność sprawowania go poza świątynią (poza konfesjonałem, np. w czasie obozu), należy dołożyć szczególnych starań, aby wybrane miejsce zapewniało ochronę tajemnicy spowiedzi, a jednocześnie dawało gwarancję zachowania zapisów Procedury.
14. Wizyty szefa lub duszpasterza w miejscu zamieszkania małoletnich nie powinny być częstsze niż wynika to z przyjętych zasad funkcjonujących w Stowarzyszeniu służących realizacji zasady komplementarności metody skautowej względem rodziny. Takie spotkania muszą bezwzględnie odbywać się w obecności rodziców/opiekunów prawnych/opiekunów faktycznych małoletniego.
15. Wszystkie wyjazdy, biwaki, obozy, zarówno jedno- jak i wielodniowe – powinny być starannie planowane i w sposób formalny dokumentowane ze szczególnym uwzględnieniem kwestii transportu, zakwaterowania, planu dnia oraz bezpieczeństwa. Należy mieć na uwadze także normy prawa polskiego odnośnie Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
16. Z zasady nie wolno przewozić małoletnich prywatnym samochodem w pojedynkę. Jeśli istnieje wyjątkowo taka konieczność, przewóz małoletniego prywatnym samochodem może odbywać się za uprzednią prośbą ich rodziców/opiekunów prawnych/opiekunów faktycznych wyrażoną na piśmie bądź w formie wiadomości elektronicznej.
17. Pod żadnym pozorem nie wolno częstować małoletnich podopiecznych alkoholem, papierosami, środkami odurzającymi (w tym narkotykami) lub tolerować ich używania. Zabronione jest pozostawanie pod wpływem alkoholu lub środków odurzających przez prowadzących zajęcia lub opiekę nad małoletnimi.
18. Zabrania się noszenia prowokującego stroju, a także wszelkich wypowiedzi, które mogą zostać potraktowane jako komplementowanie lub krytykowanie wyglądu ciał małoletnich. W żadnym wypadku nie wolno wykorzystywać w aktywnościach skautowych materiałów pornograficznych lub zawierających treści obsceniczne.
19. Szczególną ochronę należy zapewnić małoletnim w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach. Zabrania się fotografowania małoletnich w tych miejscach.
20. Nie wolno fotografować małoletnich w przypadku sprzeciwu wyrażonego przez nich lub przez rodzica/opiekuna prawnego/opiekuna faktycznego na wykonanie zdjęć.
21. Dozwoloną formą kontaktu z małoletnimi jest informowanie ich o wydarzeniach czy bieżącym funkcjonowaniu jednostki skautowej, do której należą, za pośrednictwem portali społecznościowych.
22. Korespondencja mailowa oraz za pomocą portali społecznościowych z małoletnimi przesyłana na ich prywatne  adresy lub profile, a także komunikacja za pośrednictwem telefonu powinna występować wyłącznie w sytuacjach dotyczących kwestii związanych z funkcjonowaniem danej jednostki skautowej. Informacje wysyłane tą drogą mają pochodzić z oficjalnego adresu mailowego lub profilu albo za pośrednictwem ogólnodostępnego telefonu.
23. Należy wystrzegać się spędzania zbyt dużej ilości czasu z małoletnim, zbyt częstych telefonów do małoletniego czy pisania listów albo wiadomości, mocnego angażowania się w całe życie małoletniego oraz działań zaborczych. Nie należy dawać podarunków specjalnych lub w sekrecie oraz należy wystrzegać się wszelkich zachowań, które mogą zostać uznane za nie mieszczące się w powszechnie przyjmowanych standardach okazywania sympatii podopiecznym lub wychowankom.
24. Nieprzestrzeganie wymienionych wyżej zasad dotyczących indywidualnych spotkań z małoletnimi traktowane będzie jako naruszenie podstawowych obowiązków szefa wynikających z powierzonej mu funkcji lub podstawowych obowiązków duszpasterskich (w przypadku duszpasterzy) z wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami na gruncie prawa kanonicznego i państwowego.

IV. Sposób postępowania wobec osoby zgłaszającej nadużycie

1. Jeżeli pokrzywdzony chce opowiedzieć o swoich przeżyciach, należy wysłuchać go spokojnie i traktować poważnie. Zadawanie pytań jest dopuszczalne tylko w celu uściślenia. Nie wolno zadawać pytań naprowadzających i wtrącających. Nie wolno sugerować własnych słów, używać należy tylko terminów, którymi posługuje się zgłaszający.
2. Nie należy okazywać emocjonalnej reakcji na słowa zgłaszającego.
3. Należy zapewnić pokrzywdzonego, że wyjawiając nadużycie postąpił właściwie.
4. Gdy zgłaszającym jest pokrzywdzony, należy poinformować go, że zostanie uczynione wszystko co możliwe, aby mu pomóc.
5. Pokrzywdzonego należy zapewnić, iż on nie ponosi winy za zaistniałą sytuację.
6. Należy zaproponować pokrzywdzonemu towarzyszenie w drodze do osoby, u której uzyska on dalszą pomoc.
7. W czasie rozmowy ze zgłaszającym nie należy wyrażać przypuszczeń, sugestii, stawiać hipotez, nie parafrazować tego, co powiedziała dana osoba, ani nie przedstawiać alternatywnych wyjaśnień.
8. Nie wolno wyrażać opinii (ani negatywnych, ani pozytywnych) i komentarzy na temat domniemanego sprawcy.
9. Nie wolno składać zgłaszającemu żadnych obietnic, które nie będą mogły zostać dotrzymane, szczególnie w kwestii poufności.
10. Nie wolno ujawniać szczegółów rozmowy osobom trzecim, a w szczególności osobie, która została wskazana przez osobę zgłaszającą jako sprawca.
11. Należy wyjaśnić pokrzywdzonemu, że tymi informacjami będzie musiał podzielić się z innymi. Pod koniec rozmowy należy poinformować go, o dalszych krokach oraz komu zostaną przekazane uzyskane informacje.
12. Osoba, która jako pierwsza dowiaduje się o zaistnieniu potencjalnego przypadku krzywdzenia małoletniego, nie jest upoważniona do wydawania decyzji, czy fakt nadużycia rzeczywiście miał miejsce. Jest to zadanie dla odpowiedzialnych organów i instytucji, do których sprawa zostanie skierowana na dalszych etapach.

V. Dalszy sposób postępowania w sytuacji zgłoszenia nadużycia

1. Wiadomość o doznanej przez małoletniego krzywdzie może pochodzić z różnych źródeł: nigdy nie wolno jej lekceważyć ani banalizować.
2. Fakt zgłoszenia musi zostać udokumentowany sporządzeniem notatki, w której zostanie określone imię i nazwisko zgłaszającego, jego adres pobytu lub zameldowania, wiek, data czynu lub okres w jakim do niego doszło, imię i nazwisko domniemanego sprawcy, zwięzły opis doznanej krzywdy. Taka notatka musi zostać podpisana przez sporządzającego oraz w miarę możliwości przez zgłaszającego.
3. Należy niezwłocznie o zaistniałej sytuacji poinformować właściwego/właściwą hufcowego/hufcową oraz Asystenta ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży w Stowarzyszeniu. Asystent ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży udzieli wszelkich niezbędnych informacji, co do podjęcia dalszych kroków w związku z zaistniałym zgłoszeniem.
4. Zgłaszającemu, zwłaszcza gdy występuje w charakterze ofiary należy zapewnić pomoc psychologiczną i duszpasterską, a także jak najszybciej powiadomić o tym fakcie jego rodziców lub opiekunów prawnych/faktycznych, chyba, że sprzeciwia się temu dobro pokrzywdzonego. Przyczynę niezawiadomienia rodziców lub opiekunów prawnych/faktycznych o otrzymanym zgłoszeniu należy odnotować w notatce sporządzonej zgodnie z pkt. 2 powyżej.
5. Zgodnie z art. 240 kk, każdy kto uzyskał wiarygodną wiadomość o popełnieniu wobec małoletniego przestępstwa opisanego w art. 156 kk, art. 197§ 3 lub 4 kk, art. 198 kk i 200 kk, jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym organ powołany do ścigania przestępstw. Z tego obowiązku zwolniona jest osoba pokrzywdzona, spowiednik oraz ten, kto upewnił się, że sprawa została już zgłoszona organom ścigania.
6. W razie wątpliwości odnośnie tego, czy zgłoszona sytuacja wypełnia znamiona przestępstwa opisane w wyżej wymienionych paragrafach lub odnośnie formy i treści samego zgłoszenia należy niezwłocznie skonsultować się z Asystentem ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży w Stowarzyszeniu.
7. W przypadku, gdy krzywda zostaje ujawniona w trakcie sakramentu pokuty, mając na uwadze absolutną nienaruszalność tajemnicy spowiedzi, należy podjąć próbę nakłonienia penitenta, aby poza forum wewnętrznym ujawnił te fakty osobie trzeciej, posiadającej odpowiednie przygotowanie: może to być szef jednostki, do której należy osoba zgłaszająca nadużycie, duszpasterz tej jednostki, Asystent ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży w Stowarzyszeniu, lub inna osoba godna zaufania.
8. Jeśli Asystent ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży uzyska wiarygodną wiadomość o popełnieniu wobec małoletniego przestępstwa opisanego w art. 156 kk, art. 197§ 3 lub 4 kk, art. 198 kk i 200 kk, po upewnieniu się, że przestępstwa nikt wcześniej nie zgłosił, przygotuje odpowiednie zgłoszenie przy pomocy konsultanta ds. prawnych. Także w przypadku innych przestępstw Asystent ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży powinien rozważyć, czy nie należy ich zgłosić do organów ścigania zgodnie z art. 304 kpk.
9. Asystent ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, po zapoznaniu się ze sprawą, informuje o niej Przewodniczącego Stowarzyszenia oraz Duszpasterza Krajowego.
10. Jeśli istnieje prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa przez jednego z duszpasterzy skautowych lub kapłanów pełniących posługę w trakcie aktywności skautowych, Przewodniczący Stowarzyszenia wraz z Duszpasterzem Krajowym zgłaszają powyższy fakt właściwemu biskupowi ordynariuszowi, któremu podlega ten kapłan, celem rozpoczęcia dochodzenia wstępnego zgodnie z prawem kanonicznym.
11. Jeżeli istnieje podejrzenie, iż osobą odpowiedzialną za przemoc lub nadużycie wobec małoletniego jest duszpasterz skautowy lub inna osoba związana ze Stowarzyszeniem i pełniąca funkcje wychowawcze należy na czas przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego odsunąć taką osobę od pełnienia obowiązków wymagających bezpośrednich kontaktów z małoletnimi.
12. Jeśli oskarżenia o przemoc lub nadużycie wobec pokrzywdzonego okażą się bezpodstawne, osoba oczyszczona z zarzutów zostanie przywrócona do pełnienia obowiązków. W takim przypadku przedsięwzięte zostaną jednocześnie wszelkie środki, aby bezpodstawne oskarżenie nie odbiło się negatywnie na sytuacji takiej osoby, pod adresem której skierowane zostały bezpodstawne zarzuty.
13. Nikomu nie wolno podawać danych pokrzywdzonego jak i domniemanego sprawcy przedstawicielom mediów lub osobom trzecim.
14. Cała opisana powyżej procedura powinna być interpretowana zgodnie z normami kanonicznymi oraz polskim prawem karnym.

VI. Postanowienia końcowe

1. Do zapoznania się z niniejszą Procedurą zobowiązani są:
a) każdy szef/szefowa pełniący/a funkcje wychowawcze, w tym w szczególności Akela, drużynowy/a, szef kręgu/szefowa ogniska, przyboczny/a, jak również szczepowy/a i ich asystencji/zastępcy, hufcowy/a i ich asystenci/zastępcy,
b) Naczelnik/Naczelniczka, ich asystenci/zastępcy/namiestnicy oraz członkowie ekip namiestniczych,
c) członkowie Zarządu Stowarzyszenia oraz Rady Naczelnej Stowarzyszenia,
d) Duszpasterz Krajowy, każdy duszpasterz skautowy oraz kapłan sprawujący posługę okazjonalnie w trakcie aktywności skautowych,
e) wolontariusze dopuszczeni do pracy z dziećmi i młodzieżą w ramach aktywności skautowych,
f) pracownicy i współpracownicy Stowarzyszenia.
2. Procedura dostępna jest w siedzibie Skautów Europy w Warszawie przy ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 14, 02-366 Warszawa oraz na stronie internetowej www.skauci-europy.pl
3. Procedura wchodzi w życie z dniem opublikowania na stronie internetowej wskazanej w pkt. 2 powyżej.

Data publikacji – 23.12.2019 r.