Istotą Wymarszu Wędrownika jest decyzja młodego mężczyzny, który został ukształtowany przez skauting, by jako Harcerzy Rzeczypospolitej pójść w dorosłe życie już za Chrystusem drogą ośmiu błogosławieństw, traktując je jako misje służby Bogu i bliźnim w dążeniu do świętości. Ponadto każdy Harcerzy Rzeczypospolitej (w całej Federacji Skautingu Europejskiego stopień ten określany jest jako Rover Skaut – RS) honorowo zobowiązuje się do gotowości do dalszej służby swoim braciom harcerzom i wspierania Stowarzyszenia i Federacji przez całe swoje dorosłe życie. Można zaryzykować stwierdzenie, że HR-zy dają gwarancję w środowiskach, których mieszkają, że harcerstwo już się dobrze tam rozwija lub już niedługo tak będzie.
Odpowiednikiem Wymarszu Wędrownika w nurcie żeńskim jest Obrzęd Fiat.
Pierwszy polski Wymarsz Wędrownika odbył się 13 kwietnia 1996 r. w Wąwolnicy zaledwie pięć miesięcy po przyjęciu SHK „ZAWISZA” do Federacji Skautingu Europejskiego . Pierwszym HR-em został ówczesny Przewodniczący Stowarzyszenia Tomasz Szydło, obecny wiceprezydent FSE. Jego Wymarsz odbierał Jacques Mougenot RS nasz francuski skaut-przyjaciel, który przez lata w imieniu Federacji wspierał rozwój naszego Stowarzyszenia, a w latach 2003-2009 był Komisarzem Federalnym.
19 lat, jakie upłynęło od pierwszego do setnego Wymarszu oznacza, że podjęcie Wymarszu jest decyzją poważną. Decyzja o Wymarszu należy do wędrownika, który w porozumieniu ze swoim opiekunem drogi, kierownikiem duchowym i hufcowym prosi naczelnika o zgodę na Wymarsz. On po ewentualnym zasięgnięciu opinii o kandydacie wyznacza HR-a, który przygotuje i odbierze Wymarsz. Rocznie odbywa się od 3 do 8 wymarszów. Rekordowym był 2012 rok kiedy miało miejsce aż 10 wymarszów.
Obrzęd Wymarszu Wędrownika jest charakterystycznym bardzo mocnym akcentem podczas dorocznej Pielgrzymki Wędrowników na Święty Krzyż. Dotychczas pobenedyktyński klasztor był świadkiem 55 wymarszów, a w drodze na szczyt było ich dodatkowo 14. Kilka wymarszów odbyło się przy okazji ważnych wydarzeń w Federacji min.: przy organizowaniu Eurojamu w Żelazku w 2003 r. (wymarsze 31-33. – Marek Mucha, Rafał Grudzień, Wojciech Przybylski), podczas Euromootu 2007 w Olsztynie k. Częstochowy (wymarsze 54-55. – Paweł Andrzejczyk, Michał Pałamarz).
Pozostałe miejsca wymarszów porozrzucane są po całej Polsce. Najbardziej na wschód: Pratulin nad Bugiem (99. wymarsz 24.01.2015-Wojciech Łukasiak), na północ: Frombork (78. wymarsz 28.07.2012 – Jerzy Bałdyga), na południe: Klimczok (100. wymarsz 21.03.2015 – Szymon Zając), na zachód: Bukowiec (97. i 98. wymarsze 6.12.2014 – Jan Uryga, Witold Świątkowski).
Cztery wymarsze odbyły się w Europie: dwa w Rzymie podczas ŚDM w 2000 r.(wymarsze 14-15. Krzysztof Kontek, Mirosław Jęczała), jeden w Vezelay (Francja) w 2010 r. (71. wymarsz -Szymon Nalepa) i jeden przed ŚDM w 2011 r. w Santiago de Copostela (73. wymarsz –Dobromił Błachowiak).
Ciekawostka. Jacques Mouegenot RS i Bertrand de Taisne RS w 1996 r. jako jedyni obcokrajowcy prowadził polski obrzęd Wymarszu Wędrownika, natomiast polscy HR-zy prowadzili ten obrzęd dla skautów z innych krajów pięciokrotnie: raz w 2004 r. Piotr Sitko po czesku dla Stepana Bohacza (obecnie ojca Filipa) i cztery razy w 2006 i 2010 r. Marek Mucha po białorusku dla min.: Aleksandera Malca (obecny przewodniczący na Białorusi) i Pavla Hrakovicza (obecnego białoruskiego naczelnika).
Nie ważne gdzie, przed kim miał miejsce lub będzie miał obrzęd Wymarszu. Najważniejszym jest, by być wiernym danemu słowu.
Harcerz Rzeczypospolitej, który nie dał wszystkiego, nie dał nic.
Harcerz Rzeczypospolitej, który nie umarł dla siebie, by się narodzić dla innych, nic nie zdziała.
Marek Mucha HR, Kronikarz Harcerzy Rzeczypospolitej