Znakiem FSE jest czerwony ośmioramienny krzyż świętego Jana Jerozolimskiego ze złotożółtą lilijką.
Krzyż przypomina Chrystusa, który jest dla nas "Drogą i Prawdą, i Życiem" (J 14,6). Osiem ramion krzyża zaś symbolizuje osiem błogosławieństw z Kazania na górze (Mt 5,1-12).
Lilijka została wybrana przez Baden-Powella jako znak wszystkich skautów świata. Na starych mapach lilijką oznaczano północ, czyli pokazuje nam kierunek, którego należy się trzymać. W heraldyce jest zaś ona symbolem czystości, która jest jedną z cnót harcerskich.
Znaczenie sztandaru
Sztandar przypomina Zbawiciela, który przeprowadził nas z cienia śmierci do światła życia wiecznego. Dlatego jest najważniejszym symbolem honoru całej Federacji. Na ten sam sztandar składają Przyrzeczenie wszyscy skauci Federacji Skautingu Europejskiego z całej Europy. Wyglądem przypomina sztandar, który powiewał kiedyś na czele wojsk chrześcijańskich, idących w wyprawie krzyżowej. Jest to jedyny sztandar dozwolony w Stowarzyszeniu.
Wygląd sztandaru
Sztandar ma formę kwadratu o wymiarach 90 x 90 cm, podzielonego pionowo na czarną oraz białą połowę, przy czym biała jest bliżej drzewca. Na środku jest umieszczony Krzyż FSE o wymiarach 50 x 50 cm. Na sztandarze nie wolno umieszczać innych symboli ani żadnych napisów. Sztandar jest przymocowany do drzewca taśmami w kolorze białym. Drzewiec ma 2,10 m długości i jest zakończony metalową lub drewnianą lilijką o wysokości 21 cm. Sztandary używane przez wędrowników mogą mieć zamiast lilijki zakończenie w kształcie laski wędrownika.
Flaga Federacji
Przypomina naszego Zbawiciela, który przeprowadził nas z cienia śmierci do światła życia wiecznego. Oznacza, że obóz jest "ziemią świętą", gdzie Chrystus obozuje razem ze swoim ludem. Na maszcie flaga FSE zawsze zajmuje centralne miejsce, a żadna inna flaga nie powinna powiewać ponad nią, dlatego że symbolizuje ona służbę Bogu, fundament konieczny dla każdego społeczeństwa i cel najwyższy skautingu takiego, który Baden-Powell określił na światowym Jamboree w Vogelenzang następująco: "Królestwo Boga w pokoju".
Flaga polska
Jej barwy nawiązują do barw godła. Kolory biały i czerwony pojawiają się na polskich chorągwiach, sztandarach i proporcach w XVII wieku, nie stanowiąc jednak barw państwowych. Dopiero w czasie Powstania Listopadowego Sejm ustanowił biel i czerwień barwami narodowymi. Białoczerwonych opasek używano podczas wszystkich zrywów powstańczych w XIX i XX wieku. Biały kolor symbolizuje czystość i szczerość, zaś czerwony – krew poległych w obronie Ojczyzny i naszą miłość do niej.
Flaga europejska
Nie oznacza tylko krajów Europy, ale przede wszystkim nasze wspólne korzenie. Przyjęta została 8 grudnia 1955 r. (Święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny) przez Radę Europy jako jej emblemat. Na niebieskim tle nieba symbolizujące narody gwiazdy tworzą okręg – symbol jedności i braterstwa. Jest ich 12 i ta niezmienna liczba to znak doskonałości i pełni. Zaprojektował ją Arsène Heitz. Dla trzech chrześcijan, którzy zaproponowali flagę Radzie Europy w 1955 r., dwanaście gwiazd nawiązywało przede wszystkim do korony NMP opisanej w Księdze Apokalipsy (12,1). Przed przedstawieniem swego projektu, modlili się wspólnie w katedrze w Strasbourgu. Byli to Konrad Adenauer, Alcide de Gasperi i Robert Schuman.
Na maszcie flaga europejska jest umieszczana na końcu rzędu flag, których jest podsumowaniem lub powtórzeniem. W efekcie ze swym symbolicznym wzorem dwunastu gwiazd przypomina, że Europa winna zjednoczyć różne kraje w jednym braterskim kręgu.
Na mój honor, z łaską Bożą, przyrzekam:
całym życiem służyć
Bogu, Kościołowi,
mojej Ojczyźnie i Europie chrześcijańskiej,
nieść w każdej potrzebie pomoc bliźnim,
i przestrzegać Prawa Harcerskiego.
Obiecuję – ze wszystkich sił:
starać się być wiernym Bogu,
moim rodzicom,
mojej Ojczyźnie Polsce
i Prawu Gromady
oraz każdego dnia
czynić komuś dobry uczynek.
Znaczenie munduru
Mundur jest zewnętrznym znakiem naszego ideału. Pokazuje innym, a jednocześnie uświadamia nam samym, że jesteśmy Skautami Europy i chcemy żyć według Zasad i Prawa Harcerskiego.
Mundur nas łączy. Pokazuje, że tworzymy wspólnotę: wszyscy w całej Europie nosimy ten sam mundur i żyjemy tym samym Prawem.
Mundur jest “tablicą”, która pokazuje etapy rozwoju osobistego harcerza, pełnione przez niego funkcje i zdobyte sprawności.
Mundur jest piękny, rozwija poczucie piękna, pomaga tworzyć radosną atmosferę.
Noszenie munduru
Mundur nie jest własnością danego harcerza, lecz całej Federacji. Zakładając mundur, stajemy się “wizytówką” Federacji Skautigu Europejskiego. Dlatego należy dbać o to, żeby mundur był zawsze kompletny według zasad opisanych w ceremoniale, bez dodawania i bez ujmowania czegokolwiek, oraz żeby był czysty i pielęgnowany.
Kilka zasad ogólnych co do noszenia munduru:
- Koszulę nosi się z rozpiętym górnym guzikiem oraz podwiniętymi rękawami, co oznacza gotowość do pracy. Dopuszczalne są także krótkie rękawy.
- Chustę nosi się na kołnierzyku koszuli lub na swetrze.
- Sweter opuszcza się na spodnie lub spódnicę. Kołnierzyk koszuli nie powinien być wyłożony na sweter. Na sweter naszywa się wszystkie oznaczenia noszone na koszuli.
- Noszenie swetra: podczas apelów oraz uroczystych chwil powinna być cała jednostka umundurowana jednolicie (tzn. wszyscy ubrani albo w swetry albo bez nich, zgodnie z tym jak jest ubrany szef). O jednolite umundurowanie warto jednak dbać także podczas innych zajęć.
- Beret jest częścią munduru i powinien być zawsze noszony na głowie – z wyjątkiem modlitwy oraz przebywania w pomieszczeniach (harcerze).
- Ubranie na deszcz: granatowa kurtka (dla wszystkich).
- Białe rękawiczki są noszone wyłącznie przez osobę noszącą sztandar lub przez poczet flagowy.
- W czasie obozów i gier szef powinien kierować się wyczuciem i zdrowym rozsądkiem. Podczas niektórych zajęć i przy różnych warunkach meteorologicznych harcerze nie muszą być cały czas w mundurach. W takim przypadku należy zadbać o to, by cała jednostka nosiła podobny ubiór (ta sama forma i kolor), który będzie ponadto odzwierciedlał styl i ducha skautowego (np. granatowe koszulki z krzyżem FSE).
- Szefowie wilczków oraz harcerzy noszą mundur wędrownika. Podczas zajęć swoich jednostek noszą chustę szczepu zamiast chusty brązowej oraz krótkie spodenki, chyba że konkretna sytuacja wymaga założenia długich (np. na Mszę świętą, spotkanie z rodzicami, itp.).
Insygnia wspólne
- Tkany krzyż FSE
Krzyż FSE nosi się od założenia munduru pośrodku lewej kieszeni koszuli i w tym samym miejscu na swetrze. Na koszulach beżowych nosi się naszywkę z tłem beżowym, na koszulach błękitnych i na swetrach – z tłem granatowym.
- Plakietka Stowarzyszenia
Plakietkę z napisem Skauci Europy SHK “Zawisza” FSE nosi się tuż nad patką prawej kieszeni koszuli lub w odpowiadającym miejscu na swetrze.
- Flaga narodowa
Nosi się ją naszytą bezpośrednio nad plakietką Stowarzyszenia.
- Plakietka szczepu/kręgu/ogniska
Jest noszona bezpośrednio pod wszyciem prawego rękawa. Umieszcza się na niej pełną nazwę szczepu, kręgu lub ogniska.
- Herb chorągwi
Jest on noszony na prawym ramieniu bezpośrednio pod plakietką szczepu.
- Chusta szczepu
Trójkątna, w jednolitym kolorze, z obszywką 2 cm szerokości w innym kolorze. Zakłada się ją na kołnierzyk koszuli lub na sweter.
- Inne chusty
- kwadratowe błękitne chusty z okręgiem z dwunastu gwiazd zarezerwowane są dla naczelnictwa,
- czerwone chusty noszą przewodniczki,
-
- brązowe chusty noszą wędrownicy,
- trójkątne zielone chusty z obszywką w identycznym kolorze są zarezerwowane dla samodzielnych zastępów,
- żółte chusty bez obszywki noszą szefowe/szefowie po kursie Seeonee dla gałęzi wilczków,
- zielone chusty bez obszywki noszą szefowe po kursie
- Shamrog dla gałęzi harcerek,
- czerwone chusty z naszywką “Uriyyah” noszą szefowe po kursie Uriyyah dla gałęzi przewodniczek,
- chusty z tartanu noszą szefowie z patentem Mac Larena.
- Pas z klamrą FSE
Częścią munduru jest skórzany pasek z klamrą FSE.
- Baretki
Baretki oznaczające pełnioną funkcję nosi się na obu naramiennikach koszuli oraz na swetrze po ceremonii mianowania, w przypadku przybocznych po ceremonii Przysięgi Wierności Przybocznego.
- Pierścień do chusty
Pierścień do chusty jest potrójnie skręcany, zrobiony ze skórzanego rzemyka o kwadratowym przekroju. Szefowie z patentem noszą pierścień podwójnie skręcany, zrobiony z grubszego rzemyka o okrągłym przekroju. Wszystkim innym noszenie takiego pierścienia jest zabronione
- Drewniana odznaka
Szefowie z patentem III stopnia noszą dwie drewniane beleczki, patentowani szefowie obozów szkoleniowych noszą trzy a szef obozu MacLaren (DCC – Deputy Camp Chief) cztery.
- Plakietki obozów
Plakietki obozów narodowych i międzynarodowych nosi się pośrodku prawej kieszeni do dnia 31 grudnia roku, w którym miał miejsce dany obóz.
- Insygnia cywilne
Wspólnym oznaczeniem dla wszystkich gałęzi jest miniaturka krzyża FSE. Może być noszona na ubraniu począwszy od złożenia Przyrzeczenia.
Wilczki
Mundur wilczka
- Beret granatowy.
- Koszula błękitna z naszywkami, rękawy koszuli są zawsze podwinięte, ostatni guzik kołnierzyka jest zawsze rozpięty.
- Dziewczynki: spódnica granatowa (długość za kolana) z wklęsłą fałdą lub spódnico-spodnie, pasek skórzany z klamrą FSE.
Chłopcy: krótkie spodenki granatowe sztruksowe (długość na szerokość dłoni przed kolana), pasek skórzany z klamrą FSE.
- Skarpetki granatowe (na uroczystości mogą być białe).
- Sweter granatowy z naszywkami, opuszcza się na spódnicę/spodnie, kołnierzyka koszuli nie wykłada się na sweter.
Insygnia wilczków
- Tkany krzyż FSE
Na granatowym tle, umieszczony jest pośrodku prawej kieszeni i w tym samym miejscu na swetrze. Nosi się go począwszy od założenia munduru.
- Wilczek na beret
Tkana czerwona głowa wilczka z inicjałami ruchu na niebieskim tle. To oznaczenie nosi się z przodu, na środku beretu od dnia Obietnicy Wilczka.
- Chusta szczepu
Wilczki noszą chustę szczepu, wiązaną dwoma węzełkami. Chustę otrzymuje się podczas obrzędu Przyjęcia do gromady.
- Wilczek szóstki
Naszywka wilczka w kolorze szóstki jest noszona na swetrze i na koszuli 2 cm pod wszyciem lewego rękawa. Kolory szóstek (w porządku tworzenia): biała, szara, czarna, brunatna. Te cztery kolory są jedynymi kolorami, jakie mogą mieć szóstki w danej gromadzie.
- Gwiazdki
Pierwsza gwiazdka jest noszona na berecie na prawo od naszywki wilczka, a druga naprzeciw po lewej stronie.
- Sprawności
Sprawności przyznaje się dopiero po zdobyciu drugiej gwiazdki. Oznaczenia naszywa się na prawym rękawie koszuli uporządkowane w kolumnach, począwszy od odległości 1 cm poniżej herbu.
- Szóstkowy
Szóstkowy nosi na lewym rękawie koszuli dwie poziome żółte tasiemki długości 10 cm, szerokości 1 cm, odległe od siebie o 1 cm, naszyte 2 cm poniżej wilczka szóstki i w tym samym miejscu na swetrze. Oznaczenia są wręczane przez akelę w dniu podjęcia funkcji.
- Czołowy
Czołowy szóstkowego nosi tylko jedną (dolną) tasiemkę.
Harcerki i harcerze
Mundur harcerki i harcerza
- Beret granatowy.
- Koszula błękitna (harcerki) albo beżowa (harcerze) z naszywkami, rękawy koszuli są zawsze podwinięte, ostatni guzik kołnierzyka jest zawsze rozpięty.
- Harcerki: spódnica granatowa (długość za kolana) z wklęsłą fałdą lub spódnico-spodnie, pasek skórzany z klamrą FSE.
Harcerze: krótkie spodenki granatowe sztruksowe (długość na szerokość dłoni przed kolana), pasek skórzany z klamrą FSE.
- Skarpetki granatowe (na uroczystości mogą być białe).
- Sweter granatowy z naszywkami, opuszcza się na spódnicę/spodnie, kołnierzyka koszuli nie wykłada się na sweter.
Insygnia harcerek i harcerzy
- Krzyż na Przyrzeczenie
Metalowy ośmioramienny krzyż z lilijką wpisany w obręcz z napisem FSE. Jest on wręczany w chwili złożenia Przyrzeczenia i przypinany do beretu; nosi się go nad lewą skronią.
- Tkany krzyż FSE
Jest noszony począwszy od założenia munduru (od Przysięgi Wierności) pośrodku lewej kieszeni koszuli (tło beżowe – chłopcy, tło granatowe – dziewczęta) i w tym samym miejscu na swetrze (tło granatowe).
- Chusta szczepu
Harcerze noszą chusty w barwach szczepu. Chustę otrzymuje się podczas ceremonii Przysięgi Wierności. Pierścień do chusty jest potrójnie skręcany, zrobiony ze skórzanego rzemyka o kwadratowym przekroju. Chustę nosi się na kołnierzyku koszuli lub na swetrze.
- Nawęz zastępu
Dwie tasiemki długości 25 cm i szerokości 2 cm w barwach zastępu, złożone na pół i zawieszone na sznureczku na lewym naramienniku koszuli i w tym samym miejscu na swetrze. Nawęz otrzymuje się podczas Przysięgi Wierności. Barwy zastępu są te same co barwy proporca, które znajdują się w katalogu nazw i barw zastępów. Tasiemka zewnętrzna nawęzu odpowiada kolorowi sylwetki zwierzęcia,
a tasiemka wewnętrzna kolorowi tła proporca.
- Zastępowy
Nosi dwie białe tasiemki naszyte pionowo po obu stronach fałdy lewej kieszeni koszuli oraz biały sznur. Tasiemki mają taką samą długość jak kieszeń i szerokość 2 cm.
- Czołowy
Nosi białą tasiemkę naszytą pionowo pośrodku lewej kieszeni koszuli, przechodzącą niejako pod naszywką z krzyżem (oskrzydlając ją z góry i z dołu). Nie ma obrzędu mianowania czołowego.
- Odznaka stopnia
Nosi się na lewym rękawie, tuż pod końcem nawęzu zastępu. Stopnie są przyznawane podczas Sądu Honorowego. Sama odznaka zaś jest wręczana oficjalnie przez drużynowego na apelu. Oznaczenia stopnia nie są gromadzone na mundurze, lecz zastępowane naszywką aktualnie posiadanego stopnia: wywiadowca/tropicielka – lilijka biało-zielona, ćwik/pionierka – lilijka biało-czerwona.
- Oznaczenie funkcji
Każdy członek zastępu pełni odpowiedzialną funkcję w zastępie. Doskonali się w technice z nią związanej i naucza jej pozostałych członków zastępu. Jest także odpowiedzialny za dobre wykonanie tej techniki, gdy ta jest używana przez zastęp. Do niego też należy opieka nad sprzętem związanym z daną techniką. Naszywkę funkcji nosi się nad plakietką Stowarzyszenia. Naszywkę wybiera się spośród istniejących odznak sprawności, tak by pasowała do danej techniki. Oprócz funkcji w zastępie pełnione są także obowiązki. Nie nosi się jednak żadnych oznaczeń pełnionego obowiązku.
- Sprawności
Przyszywa się je na prawym ramieniu w kolejności otrzymania, od góry do dołu rękawa, zaczynając 1 cm pod herbem chorągwi. Umieszcza się je jedna obok drugiej, tak by się zazębiały i tworzyły wspólny wielobok. Sprawności można zdobywać dopiero po otrzymaniu stopnia wywiadowcy/tropicielki.
- Patenty mistrzowskie
Nosi się je nad lewą kieszenią. Nie mogą być one zdobywane przed otrzymaniem stopnia ćwika/pionierki.
Przewodniczki
Mundur przewodniczki
- Beret granatowy
- Koszula błękitna z naszywkami, rękawy koszuli są zawsze podwinięte, ostatni guzik kołnierzyka jest zawsze rozpięty
- Chusta czerwona, pierścień skórzany potrójnie skręcany
- Spódnica lub spódnico-spodnie granatowe (długość za kolana), pasek skórzany z klamrą FSE
- Skarpetki granatowe (na uroczystości mogą być białe)
- Sweter granatowy z naszywkami, opuszcza się na spódnicę, kołnierzyk koszuli nie powinien być wyłożony na sweter; noszenie swetra powinno być w ognisku ujednolicone
Insygnia przewodniczek
Harcerka wstępująca do ekipy zachowuje tylko krzyż na beret, tkany krzyż FSE, plakietkę Stowarzyszenia z flagą oraz herb chorągwi. Podczas obrzędu Wstąpienia do ekipy otrzymuje czerwoną chustę i plakietkę ogniska. Oznaczenia specjalności może zachować aż do wkroczenia na zielony szlak wędrowniczki.
- żółty nawęz
Jest oznaczeniem żółtego szlaku samarytanki.
- zielony nawęz
Jest oznaczeniem zielonego szlaku wędrowniczki. Nosi się razem z żółtym nawęzem.
- oznaczenie Harcerki Rzeczpospolitej
Lilijka z tarczą herbową, a na niej znak Veritas vincit (łac. “prawda zwycięży”),
czerwony nawęz (razem z żółtymi zielonym tworzą trójkolorowy nawęz)
Lilijkę nosi się nad lewą kieszenią na koszuli lub w miejscu odpowiadającym na swetrze. Nawęzy nosi się na lewym ramieniu.
Wędrownicy
Mundur wędrownika
- Beret granatowy
- Koszula beżowa z naszywkami, rękawy koszuli są zawsze podwinięte, ostatni guzik kołnierzyka jest zawsze rozpięty
- Chusta brązowa, pierścień skórzany potrójnie skręcany
- Długie spodnie granatowe sztruksowe, pasek skórzanyz klamrą FSE. Podczas wędrówek także krótkie spodenki.
- Sweter granatowy z naszywkami, opuszcza się na spodnie, kołnierzyka koszuli nie wykłada się na sweter. Noszenie swetra oraz krótkich spodenek: cały krąg jest zawsze umundurowany jednolicie, naśladując szefa kręgu.
Insygnia wędrowników
Harcerz przechodzący z drużyny do kręgu zachowuje tylko krzyż na beret, tkany krzyż FSE, plakietkę Stowarzyszenia z flagą oraz herb chorągwi. Podczas obrzędu przejścia otrzymuje brązową chustę, następnie też plakietkę kręgu. Patenty mistrzowskie można nosić do czasu Wyboru Drogi.
- oznaczenie Wyboru drogi
Znaczek z napisem EV – Eligo Viam (łac. “wybieram drogę”)
- oznaczenie Harcerza Orlego
Tarcza herbowa ze znakiem Veritas vincit (łac. “prawda zwycięży”)
- oznaczenia Harcerza Rzeczypospolitej
Lilijka z tarczą herbową, na niej znak Veritas vincit
Nawęz (3 taśmy: żółta, zielona, czerwona)
Oznaczenie EV, HO i HR nosi się nad lewą kieszenią na koszuli lub w miejscu odpowiadającym na swetrze. Trójkolorowy nawęz nosi się na lewym ramieniu.
